devamı için görsellere tıklayınız
Uğruna 13 Erkeğin İntihar Ettiği Söylenen İran Prensesi Qajar ve Gerçekler
Her kültürün güzellik anlayışı farklıdır diye başlayıp uğruna 13 erkeğin intihar ettiği söylenen prenses Qajar gerçekten yaşadı mı? Son zamanlarda sosyal medyada erkeksi görüntüsü, bıyıkları, kilolu halleriyle İranlı erkekleri intihara sürükleyen, başarılı, zeki ve aktivist bir İran prensesinden bahsediliyor: Prenses Qajar. 19. Yüzyılda, İran kültüründeki güzellik anlayışının Batı kültüründen oldukça farklı olduğunu belirterek anlatılan hikayede Prenses Qajar’ın İran topraklarında bir güzellik sembolü olduğu anlatılıyor. Kendilerini reddettiği için 13 erkeğin intihara teşebbüs ettiği, adına şiirlerin yazıldığı, zamanının en önemli feministlerinden biri olduğu söyleniyor. Peki gerçekten böyle mi? Prenses Qajar diye biri var mı? 13 erkek intihara teşebbüs etti mi? Hayatı Harvard ve Tahran Üniversitelerinde akademik çalışmalara konu oldu mu? Gelin bu gizemleri birlikte çözmeye ve bir sonuca varmaya çalışalım.
Öncelikle sosyal medyada anlatılan yüzüyle Prenses Qajar’ı tanımakla başlayalım işe. Her kültür kendi güzellik standartlarına sahiptir, güzellik anlayışı kültürler arasında farklılık gösterdiği gibi dönemden döneme de farklılıklar göstermesi son derece normaldir. 19. yüzyılda, Pers kültüründeki güzellik anlayışı, bizim alışageldiğimiz ya da bize dayatılan güzellik anlayışından oldukça farklı. Kadında kalın kaşlar ve hatta bıyık Pers kültüründe oldukça önemliydi, öyle ki ince kaşlı ve bıyıklı kadınlar maskara kullanarak kaşlarını ve bıyıklarını belirginleştiriyorlardı. Batı kültürüyle etkileşime girip güzellik anlayışı değişmeden önce İran kültüründe güzel olarak tarif edilen kadın şu şekilde resmediliyor.
Kalın kaşlı, bıyıklı, kilolu bir kadın figürü resmediliyor ve bu kadının kim olduğu söyleniyor. Biz de şaşkınlıktan küçük dilimizi yutacak noktaya geliyoruz. Bu kadın İran kültürünün güzellik sembolü Prenses Qajar.
13 genç erkek, sırf aşkına karşılık bulamadığı için intihara teşebbüs etmiş. İranlı şair Aref Qazvini de kendisine aşık olan erkekler arasında yer alıyor, Qajar’ı anlattığı “Ey Taj” isimli bir şiiri var. Prensesin tam ismi Zahra Khanom Tadj es-Saltaneh olarak veriliyor. İran kralı Naser al-Din Shah’ın kızı. Sonradan boşanacağı Amir Hussein Khan ile evlenmiş ve bu evlilikten dört çocuğu olmuş. Prenses Qajar yaşadığı dönemin en önemli feministlerinden biri, hatta İran’daki Kadınlara Özgürlük Vakfının kurucu üyelerinden biri.
iran’da kadın hakları için çalışmış entelektüel bir kadın. Kendisi çok yönlü bir kadın; yazar, ressam ve aktivist. Öyle ki mahkemeye başörtüsüz çıkan ve batı tarzı kıyafetleri ilk defa giyen kadın ta kendisi. Bu yönleriyle Harvard ve Tahran üniversitelerinde akademik çalışmalara konu bile olmuş kendisi. Peki bütün bunlar gerçek mi? Gerçekten Prenses Qajar diye biri var mı?
Prenses Qajar diye biri esasen yok! Ama İran’ı yüz yıldan uzun süre yöneten bir Qajar Hanedanlığı var. Anlatılan bu hikayede gerçek olan bir şey varsa o da, 19. Yüzyılda İranlı kadınlar arasında Kalın kaşların ve bıyığın gerçekten moda olması. Farsça yazılmış pek çok kaynak ve o döneme ait fotoğraflar kadınlarda kalın kaşların ve ince bir bıyığın güzelliğin işareti olarak kabul edildiğini ortaya koyuyor. Qajar hanedanlığında tek bir prenses yok, kral Naser al-Din Shah Qajar’ın iki kızı var: Fatemah Khanum”‘Esmat al-Dowleh” ve üvey kardeşi Prenses Zahra Khanom Tadj es-Saltaneh
Kral, 1848 yılından, 1896 yılında bir suikast sonucunda ölene dek İran’ı yönetmiştir. Bu yönüyle İran’da hüküm süren en uzun üçüncü ve Avrupa’ya resmi ziyaret düzenleyen ilk hanedandır. Kral Naser edebiyata ve fotoğrafa çok meraklı biridir ve kızlarının fotoğraflarını bizzat kendisi çekmiştir. Bu içerikte ve diğer pek çok mecrada gördüğünüz fotoğraflar kralın kendisine aittir. Prenses Qajar olarak verilen ve viral olan fotoğrafların çoğu esasen 19. Yüzyılın ortası ve sonu arasında çekilmiştir ve Fatemah Khanum”‘Esmat al-Dowleh”e aittir.
Prenses Qajar aşklarına karşılık vermediği için intihara teşebbüs eden 13 kişi? Bu iddiayı ortaya atan kişi tarihçi Victoria Martinez, ancak Esmat evlendiğinde 12 yaşındaydı ve akrabaları dışında başka erkeklerle bırakın tanışmayı, konuşmaya bile fırsatı olmamıştı. Yani bu bilgi ispata muhtaç gibi görünüyor. Prenses Qajar olarak anlatılan kişi aslında Prenses Zahra Khanom Tadj es-Saltaneh.
Reklamlar
06 Eylül 2022
Reklamlar
